Voka Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland levert vandaag twee sprekers aan: Margo Mathys, die het gesprek zal leiden, en Pieter Leuridan, communicatiemanager bij Voka. Pieter is dé geschikte persoon om de jonge ondernemers van SINC Antwerpen goed op weg te helpen bij het creëren van meer awareness rond hun merk. SINC wordt aan de tafel in de jongerenbib van Permeke gerepresenteerd door Sander De Herdt en Julie Bongaerts. Sander is Head of Directors van SINC, hij studeerde twee jaar marketing en zal nu ook een jaar voor YoungOnes aan de slag gaan als junior marketeer. Julie is Content Director bij SINC. Ze studeert gelijktijdig communicatiewetenschappen in Antwerpen. Sander: “SINC is een studentenorganisatie die instaat voor het ondernemerschap in Antwerpen. Wij willen de ondernemende mindset aan iedereen meegeven: mensen met een eigen onderneming, maar ook mensen die op een ondernemende manier in het leven staan. Wanneer mensen studeren, hebben ze vaak nog de tijd om te experimenteren, daar willen wij bij SINC gebruik van maken. Wij zitten niet stil bij SINC: we organiseren verschillende evenementen door het jaar, we delen content op sociale media en we organiseren exclusieve evenementen samen met onze partners. De ondernemersvraag die wij vandaag willen stellen, is: Hoe kunnen wij met SINC meer awareness creëren en meer media-aandacht krijgen?” Margo: “Daarom heb ik mijn collega Pieter vandaag meegenomen, de ideale expert voor deze sessie.” Pieter: “Ik ben Pieter Leuridan, communicatiemanager bij Voka Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland. Wij doen bij Voka aan belangenbehartiging, we organiseren netwerkevents en we doen aan dienstverlening. Dat wil zeggen dat we bedrijven uit alle soorten sectoren en van verschillende groottes helpen om beter aan zaken te doen en te groeien. Ikzelf sta in voor de afdeling externe communicatie. Alles passeert via mij: ons maandblad, onze wekelijkse nieuwsbrief, de socials, de mailing naar meer dan 3000 leden. Ik help onze CEO en onze voorzitter ook om introducties voor te bereiden, opinies te schrijven voor kranten en weekbladen en ik ben het eerste contact naar de pers toe.” Margo: “SINC, wat doen jullie momenteel al om awareness te creëren?” Julie: “Wij organiseren maandelijks evenementen, we spreken opleidingshoofden en docenten aan zodat zij ons kunnen promoten bij de studenten. We zijn actief op sociale media en recent zijn we TikTok ook actiever beginnen gebruiken.” Pieter: “Ik hoor hier al een paar goede dingen, bijvoorbeeld eigen content creëren door TikTok-filmpjes te maken. Het medialandschap is nu eenmaal veranderd. Er zijn tegenwoordig veel opportuniteiten om een groot publiek te bereiken via eigen content: met een YouTube-kanaal, via TikTok of Instagram Stories. Ik denk dat jullie digital natives daar nog veel bedrevener in zijn dan ik. Het is natuurlijk ook belangrijk dat je uitlegt waar SINC voor staat, ik denk dat jullie merkbekendheid nu nog niet voor iedereen duidelijk is. Jullie problematiek is gelijkaardig aan die van veel startende ondernemingen. Een duidelijke website maken is een eerste manier om jullie merk onder de aandacht te brengen. Zorg bijvoorbeeld dat er op jullie website een mediapagina of een perspagina komt te staan. Journalisten lezen graag beknopt waar jullie organisatie voor staat. Je kan hier ook enkele foto’s van voorbije events in hoge resolutie opzetten die bruikbaar kunnen zijn in een printmedium. Ook kan je een aantal testimonials toevoegen van deelnemers of studenten die actief zijn binnen SINC. Het is ook erg belangrijk dat je een contactnummer of mailadres toevoegt. Journalisten doen niet aan contactformulieren, zij willen de telefoon opnemen of meteen kunnen mailen. Voor de audiovisuele media is het ook altijd leuk om een kort filmpje te maken waarin jullie SINC voorstellen in twee of drie minuten.” “Als je breder gaat dan de website alleen, denk ik dat het belangrijk is om je huiswerk te maken. Probeer te weten te komen welke journalisten met de onderwerpen bezig zijn die jullie aanbelangen. Volg hen via LinkedIn en probeer contact met hen te leggen. Doe dit gericht: zorg dat de journalist weet met welke reden jullie hem contacteren en niet één van zijn collega’s. Hou daarbij altijd in het achterhoofd wie je wil bereiken en via welk medium je graag zichtbaarheid krijgt. Stem ook zeker je boodschap af op het medium.” Margo: “Bij de keuze van het medium ga je ook goed moeten kijken naar wie je doelgroep is. Waar zijn zij actief en welk medium lezen of beluisteren zij?” Pieter: “Op die manier bouw je een netwerk uit van journalisten. Je bent eigenlijk pas waar je moet zijn wanneer een journalist jou opbelt. De journalist heeft dan een bepaalde problematiek waar hij graag jullie mening over hoort of hij wil weten of jullie hem met mensen in contact kunnen brengen.” Julie: “Eind november organiseren we meestal een groter evenement waarbij we inzetten op de creatieve sector. Dit is een evenement waarin SINC redelijk uniek is. Als we daar de pers voor willen uitnodigen, hoelang op voorhand beginnen we daar dan aan?” Pieter: “Niet te lang op voorhand omdat de aandachtspanne van een journalist vrij beperkt is. Hou natuurlijk wel rekening met de periodiciteit van bepaalde magazines. Voor audiovisuele media en online nieuwsplatformen is een week op voorhand vaak al ruim genoeg.” Margo: “Kan je ook nog iets meer toelichting geven over storytelling?” Pieter: “Storytelling is inderdaad heel erg belangrijk. Zeker jongere organisaties en starters worden nog vaak geassocieerd met de gezichten die de organisatie trekken. Bij grote gevestigde bedrijven of multinationals heb je een CEO die elke twee jaar verandert, er is een raad van aandeelhouders en bestuursleden, maar er is geen directe band meer met het bedrijf. Dit is net de kracht van kleine organisaties: dat je het uithangbord van je eigen bedrijf kan zijn. Vertel je verhaal van het prille begin, hoe ben je op het idee gekomen om hiermee te starten? Journalisten smullen hiervan, want mensen maken nu eenmaal het nieuws. Producten, concepten en theorieën maken geen nieuws, mensen van vlees en bloed wel.” Margo: “Jullie hebben een mooi verhaal – ondernemende studenten die ondernemende studenten willen ondersteunen. Blijf dit zeker belichten.” Sander: “We merken dat het concept van student-zelfstandige nog niet bij alle studenten bekend is. We botsen hier elk jaar opnieuw tegenaan. Hoe bereiken we de mensen die hier geen weet van hebben?” Pieter: “Ik weet niet of een mediakanaal hiervoor het meest aangewezen is. Misschien kan je hier best gaan linken met andere organisaties waar studenten actief zijn. Zijn er andere platformen of plaatsen waar studenten actief zijn en kunnen we daar onze boodschap gaan uitdragen? Bij Voka werken we bijvoorbeeld met ons netwerk Jong Voka en met onze starterswerking Bryo, waar we aan kruisbestuiving doen. Mensen die bij Jong Voka starten, zijn daarom nog niet op de hoogte van Bryo en omgekeerd. Daarom pitchen we onze initiatieven geregeld. Dit kan perfect omdat deze netwerken complementair zijn en elkaar dus aanvullen. Er zijn natuurlijk ook een heleboel valkuilen. Ik ben zelf twintig jaar journalist geweest. Journalisten willen op een heldere en beknopte manier geïnformeerd worden. Ze hebben een hekel aan Engelse termen, vakjargon en marketing. Voor de meeste journalisten zijn specifieke termen Chinees. Hou het down-to-earth en simpel. De meeste journalisten zijn generalisten die over alles moeten kunnen schrijven: ze hebben weinig voorkennis.” “Een ander belangrijk begrip is newsjacking. Je wil met je bedrijf kunnen inhaken op iets wat bovenaan de nieuwsagenda staat. Je kaapt dan eigenlijk het nieuws door iets te vertellen wat verband houdt met het nieuws. Deze verhalen zijn op dat moment erg interessant voor een journalist. Je weet wat er leeft in de actualiteit als je bijvoorbeeld op Twitter of op andere platformen bekijk wat de trending topics zijn. Als dit aansluit bij wat jullie doen, dan kan je daar zelf op Twitter of op LinkedIn iets over posten. Je kan bijvoorbeeld ook vanuit jullie organisatie reageren op een opinieleider of een debat. Op die manier is de kans reëel dat je gecontacteerd wordt met de vraag om daar iets meer over te vertellen.” Margo: “Ik herhaal nog graag kort alle belangrijke tips die Pieter jullie vandaag gaf. Voer onderzoek zodat je weet wie je moet bereiken. Post zoveel mogelijk content en probeer op te vallen bij journalisten. Op deze manier kan je mediacontacten opbouwen. Hou ook rekening met valkuilen: gebruik geen vakjargon, zorg ervoor dat je niet te diep in het product zit. Hou het dus simpel. Dit brengt ons meteen bij de ultieme tip van Pieter …” “Wat je ook uitstuurt, zorg dat je bomma het begrijpt. Zij heeft waarschijnlijk geen voorkennis van waar je mee bezig bent. Als je bomma het begrijpt, dan snapt iedereen het.” - Pieter ______________________ TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

Margo Mathys – die bij Voka Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland voornamelijk student-ondernemers begeleidt – zal in deze podcastaflevering de touwtjes in handen nemen. Max Lüdmann en Lou de Laet, de jongens achter Offline, stellen zichzelf voor. Zij willen met hun start-up meer inzetten op het organiseren van events zonder hierbij uit het oog te verliezen waar hun bedrijf voor staat. Ze stellen enkele gerichte vragen aan twee andere Antwerpse ondernemers: Tomas Schippers van One Of A Kind Events en Andrea Paolini van Density by Horeca Partners. Lou: “Offline bestaat ondertussen al een goed half jaar. We hebben in die tijd al een mooi parcours afgelegd.” Max: “We zijn met Offline gestart omdat veel mensen gefocust zijn op het digitale en niet meer echt genieten van het mooie dat onze wereld te bieden heeft. De focus ligt nu jammer genoeg op hoe je er digitaal uitziet en niet meer op de leuke dingen die je kan doen. Hier wilden wij iets aan doen. We begonnen met een kledingcollectie om Offline kenbaar te maken bij het brede publiek. Verder willen we ons concept uitwerken door events te organiseren. We hebben een zomerbar in het Antwerpse Steen op poten gezet. Veel mensen komen ernaartoe voor ons concept, maar we krijgen ook wel eens onwetende toeristen over de vloer. Wanneer we deze mensen dan op hun gsm bezig zien, spreken we hen daar zeker op aan. Op onze bordjes staat: ‘No Wi-Fi here, talk to each other’.” Lou: “Wij vragen ons af hoe we nog beter evenementen kunnen organiseren in de stad en daarbuiten, waarbij we de boodschap kunnen meegeven ‘leg je gsm weg en geniet van het moment’. Hoe organiseer je dus een event in de stijl van je onderneming?” Andrea: “Bij een merk – of een brand – is vooral de perceptie die je wil creëren bij je doelpubliek belangrijk. Wie zijn jullie en welk gevoel willen jullie dat gasten op jullie evenementen hebben?” Lou: “We willen de uitstraling van rust brengen en mensen laten genieten van het moment.” Max: “We vinden het belangrijk dat iedereen welkom is en bij ons terecht kan. We willen dus toegankelijk zijn, daarom maken we ook onze prijzen niet te duur.” Andrea: “Dat zijn jullie kernwaarden: rust, toegankelijkheid of inclusie, en het offline samenzijn. Hierrond wil je je evenement of je volledige merk gaan opzetten: alles moet inhaken op die kernwaarden. Ga heel concreet en werk rond drie of vier basiskernwaarden. Dit is de meest laagdrempelige manier om een brand uit te werken. Je kijkt naar je eigen DNA, maar je kijkt ook naar wie je ideale doelgroep is. Wie wil je hiermee bereiken? Zijn dat de toeristen die in jullie zomerbar komen of zijn dat de jongeren uit het Antwerpse die zo de weg naar jullie zomerbar vinden?” Max: “We hebben een erg gevarieerde doelgroep: zowel jongeren, werkende mensen als gepensioneerden. Het is moeilijk om te segmenteren als je weet dat iedereen toch wel eens naar je toe komt.” Andrea: “Branding gaat echt over het proces om die perceptie te creëren. Het is belangrijk om hier bewuste keuzes in te maken. Het is een mooi idee om iedereen welkom te willen heten, maar tegelijkertijd is dit ook een grote valkuil. Het is vooral door te bepalen wie jullie het liefst hebben, dat jullie de ervaring voor die personen kunnen optimaliseren. Je kan dan je merk gaan uitwerken door de juiste woorden te gebruiken, maar ook door na te denken over de visuele identiteit, grafische elementen en het interieur. Het zijn die gasten die jullie vijf sterren zullen geven, mond-aan-mond-reclame zullen maken en telkens terug zullen komen. De andere gasten die wel welkom zijn maar misschien niet volledig passen binnen jullie concept, doen dit niet omdat deze ervaring niet volledig op hun maat gemaakt werd. Wie hadden jullie als doelgroep voor ogen toen jullie startten?” Max: “Jongeren zijn natuurlijk de mensen die het meest op hun gsm bezig zijn, maar de iets oudere mensen appreciëren het meer om offline van het leven te genieten. We zijn hier nog niet volledig uit.” Andrea: “Dit is een proces, je gaat dit moeten aanvoelen. Met wie heb je het liefste te doen? Wie spendeert er meer en aan wie kunnen jullie dus het meeste verdienen? Maak hier een bewuste keuze in. Denk ook procesmatig na over branding: ga bijvoorbeeld elk kwartaal eens na of jullie nog op punt zitten wat betreft het merk dat jullie voor ogen hebben. Zo hou je het laagdrempelig en wordt het geen grote investering – niet van tijd en niet op financieel vlak.” Margo: “Hebben jullie al nagedacht over de stijl waarin jullie events willen opzetten?” Max: “We dienden al enkele aanvragen in om evenementen te organiseren. We hebben al gemerkt dat toestemming krijgen van de stad Antwerpen niet altijd even gemakkelijk is.” Tomas: “Op openbaar domein is dit inderdaad helaas niet gemakkelijk. Als het geen betalend event wordt, moet het wel mogelijk zijn om de aanvragen tijdig goedgekeurd te krijgen. Je kan natuurlijk gemakkelijker terecht op geprivatiseerde locaties. Dit kan een restaurant zijn, een bar met een mooie tuin of een kasteel. Je moet hier dan wel de afweging maken of je bereid bent om er wat geld aan te besteden. Het volgende waar jullie over moeten nadenken is het conceptuele luik. Je hebt bijvoorbeeld evenementen waar bezoekers hun gsm moeten afgeven voor ze binnen mogen.” Lou: “We hebben hier zeker ideeën voor, maar kapitaal is meestal ons probleem. We zijn startende ondernemers en we moeten nog vaak roeien met de riemen die we hebben. Dit maakt het ook wel leuk en uitdagend om telkens opnieuw na te denken over wat wel haalbaar is. Zo wilden we bijvoorbeeld een stoorzender plaatsen, maar dit is helaas niet mogelijk.” Tomas: “Elk event wordt met een bepaalde boodschap op touw gezet, zowel publieke events als bedrijfsevenementen. Wanneer een event achteraf overlopen wordt, wordt dit vaak vergeten. Dan wordt er snel enkel gepraat over het aantal bezoekers en de omzet. Zeker als je een tweede editie van je evenement gaat inrichten, is het belangrijk om hier rekening mee te houden. Je denkt dan bijvoorbeeld na over hoe je de volgende keer nog meer gsm’s kan mijden of hoe je een kleinere circulatie van beelden op sociale media krijgt. Dit gaat zorgen voor een grote sprong: een nóg beter evenement met een duidelijker concept. Je gaat tijdens je eerste evenementen sowieso fouten maken, hier moet je niet bang voor zijn. Zolang je dit achteraf bespreekt, ga je eruit leren.” Max: “We hebben geen sociale media, geen website of webshop. Als we nu evenementen organiseren, hoe krijgen we de nodige informatie dan bij het brede publiek?” Andrea: “Onderzoek wie je ideale doelgroep is en waar deze doelgroep actief is. Offline kanalen zoals advertenties in een magazine zijn vaak wat prijziger en je verkwist hier misschien ook wel veel budget mee. Zijn er fysieke plaatsen waar je je doelgroep kan bereiken en kan je daar gaan adverteren? Een belangrijke vraag om te stellen is of jullie offline zijn, of anti-online. Is het omdat jullie dit idee van het offline zijn hebben, dat jullie ook automatisch geen online kanalen mogen gebruiken? Is online verboden voor jullie? Jullie doelgroep is hopelijk graag offline, maar dit wil niet zeggen dat ze allemaal ook anti-online zijn. Dit is in mijn ogen wel een belangrijke nuance om te maken.” Tomas: “Het is natuurlijk ook zo dat je wel mensen met sociale media kan gebruiken om jullie merk te verspreiden, ook al hebben jullie zelf geen sociale media. Zo blijf je trouw aan je eigen concept, maar maak je wel gebruik van de voordelen van sociale media doordat er bijvoorbeeld beelden van je evenement verspreid worden.” Andrea: “Anders wordt het bijna radicaal. Dit kan naar branding toe leuk zijn, maar je creëert natuurlijk ook een drempel. Je zou bijvoorbeeld kunnen zeggen dat er geen opnames gemaakt mogen worden tijdens een evenement door de camera’s van gsm’s af te plakken. Tegelijkertijd kan je het dan wel mogelijk maken om voor één bonnetje een foto door een fotograaf te laten maken die je achteraf in je mailbox krijgt als aandenken. Zeker naar marketing toe, denk ik dat dit nodig is. Het is ook echt belangrijk om jullie verhaal op de juiste manier te vertellen en de juiste tone of voice te gebruiken die ook echt wel radicaal mag zijn. Zo kan je bijvoorbeeld op je website zetten dat je enkel een website hebt omdat het noodzakelijk is: ‘We don’t like this website, but we need it’.” Lou: “Wanneer je een samenwerking aangaat om een evenement te organiseren, hoe pak je dit dan het beste aan zonder je eigen concept en waarden uit het oog te verliezen?” Andrea: “Het is belangrijk om te kijken of de twee verhalen verenigbaar zijn. Op vlak van branding is het de bedoeling dat jullie op elkaar kunnen inhaken en elkaars verhaal kunnen versterken. Jullie moeten te weten komen wat jullie voor elkaar kunnen betekenen.” Tomas: “Je kan best nadenken over manieren waarop je een mogelijke partner zichtbaarheid kan geven tijdens een event alvorens je op zoek gaat naar een partner. Je zoekt een partner die perfect in jouw thema past. De partners financieren vaak hun stand op jouw event, waardoor je weer wat meer budget over hebt om bijvoorbeeld aan offline marketing te doen.” “Branding is het gevoel of de perceptie die je bij je publiek wil creëren. Daarvoor zijn je kernwaarden erg belangrijk, maar je moet ook weten wie je doelgroep exact is. Achteraf ga je best nog eens controleren of je je doel bereikt hebt of misschien nog wat moet bijsturen.” - Margo Mathys ______________________ TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

Elsa Carlot heeft een eigen kledinglijn die focust op positiviteit en duurzaamheid. Ze is student-ondernemer en soms vindt ze het moeilijk om de balans te bewaren tussen de twee. In de Permekebibliotheek in Antwerpen buigen zijzelf en twee andere straffe madammen zich over het vraagstuk rond tijd efficiënt indelen. Ellen Vandevyvere is een van hen: een echte experte als het over productiviteit gaat. Haar missie is om de productiviteit van ondernemers te verhogen, maar de werkdruk te verlagen. Margit Wuyts, startersadviseur bij VOKA – Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland, modereert het gesprek. Elsa: “Toen ik zestien was, startte ik binnen de onderneming van mijn papa. Ik maakte een tekening op papier en wilde die graag op stof zien. Ik begon met één totebag voor mezelf, maar ging vrij snel voor anderen aan de slag. De boodschappen die op de kledij staan, zijn allemaal heel positief. Het is de bedoeling dat het lieve reminders zijn, zowel voor de mensen die de kledij dragen als de mensen die ze zien. Op dit moment heb ik vooral tijdens de vakanties tijd om te werken aan mijn onderneming. Maar als school weer begint, verlies ik die tijd. De combinatie van school en mijn bedrijf: dat vind ik moeilijk.” Ellen: “Het is allereerst belangrijk om een oplijsting te maken van je taken, zowel binnen je onderneming als voor je schoolwerk. De taken van je onderneming doe je nu allemaal zelf. Je gaat ook weer naar school binnenkort, dus dan moet je rekening houden met projecten en taken. Die lijst je allemaal op, zodat je een objectieve blik op je taken krijgt. Dan ga je prioriteiten stellen. Dat gaat zorgen voor meer rust in je hoofd. Altijd pen en papier naast je hebben en zaken opschrijven voor je jezelf verliest in verschillende taken, is zo’n sterk punt. Of je meldingen uitzetten als je aan het werken bent, zodat je niet afgeleid wordt. Hoe heb je je zaak en je schoolwerk de afgelopen jaren gecombineerd?” Elsa: “Tijdens corona ging dat vlot, want dan was alles online. Toen kon ik zelfs tijdens de lessen werken aan mijn onderneming. Vorig jaar probeerde ik meteen na school aan mijn onderneming te werken. Maar dit jaar heb ik enkele late dagen, dus dan is dat minder vanzelfsprekend.” Ellen: “Onze hersenen houden ervan om dezelfde soort activiteiten te bundelen. Dus in plaats van eerst een order te verwerken, dan een post te maken voor sociale media en dan nog een beetje aan de website te werken, kan je beter bijvoorbeeld een langere tijd orders verwerken of eventueel een stock aanleggen, zodat het verwerken sneller gaat.” Elsa: “Als er taken zijn die ik niet graag doe, dan gaan ze minder vlot. Zeker na school ben ik dan geneigd om andere dingen te gaan doen. Hoe kan ik dat verhelpen?” Ellen: “Uitstellers zijn we allemaal. Je kan taken uitstellen omdat je ze niet graag doet, omdat je ze te goed wil doen of omdat je niet weet hoe je eraan moet beginnen. We zien vaak een enorme trap die we moeten beklimmen, terwijl we enkel de eerste trede moeten nemen. Vaak helpt het al om een inventaris te maken van de deeltaken die je nog moet doen. Of je neemt de vijfminutenregel: je start vijf minuten aan de taak. Ben je na vijf minuten nog steeds gedemotiveerd, dan mag je stoppen. Maar meestal blijf je dan wel bezig.” Elsa: “Ik probeer tijd te maken voor mezelf en iets te doen wat ik zelf kies. Maar een gestructureerde agenda heb ik nu nog niet. Ik ben daar nog volop in aan het zoeken.” Ellen: “Het belangrijkste is dat je een focusblok gaat creëren, een vast moment waarop je aan je bedrijf werkt en waar niks tussen mag komen. Op basis daarvan kan je opbouwen. Maar ook rustmomenten moet je inplannen. Rust is een essentieel puzzelstukje bij effectiviteit. Door minder te doen en selectief te zijn in wanneer je werkt en goed naar je energie te luisteren, krijg je meer gedaan op langere termijn. Het moet ook heel duidelijk zijn wanneer je klanten antwoord van jou zullen krijgen, of wanneer ze hun order kunnen verwachten. Dat kan bijvoorbeeld via je e-mailhandtekening of op je website. Door die transparante communicatie ga je jezelf niet pushen om tussentijds op e-mails te antwoorden of orders te checken.” Elsa: “Op dit moment maak ik elke dag lijstjes, maar mijn to do’s raken nooit allemaal afgevinkt. Dat vind ik frustrerend.” Ellen: “We hebben ook de neiging onszelf te overschatten. Wil je een goed gevoel hebben aan het einde van de dag, bepaal dan één prioriteit, en wees tevreden als je die hebt gehaald. Kijk ook eens rond voor een digitale planningstool, zodat je geen zaken vergeet en je iedere dag opnieuw het overzicht bewaart.” “Definieer een tool waarin je je taken en ideeën gaat droppen. De app Braintoss is een van mijn favorieten. Je spreekt een boodschap in, de app transcribeert het en stuurt het je door via e-mail. Heel handig om je brein leeg te maken en je goede ideeën niet kwijt te raken.” - Tip van Ellen Boekentips van Ellen om meer te leren rond effectiviteit, productiviteit en timemanagement: Getting things done – David Allen Start finishing – Charlie Gilkey Focus aan/uit – Mark Tigchelaar Building a second brain – Tiago Forte _____________________ TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

In de jongerenbib van Permeke, Kubus, roept Margo Mathys van Voka Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland haar discipelen bijeen. Het gespreksonderwerp van vandaag? De structuur van je bedrijf uitbouwen, met de nadruk op het aanwerven van personeel. Aan tafel zitten Will-Limba Moleka, een boomende student-ondernemer, en Elisabeth Crauwels van SD Worx. Will-Limba: “Thuis hadden we niet echt een leesklimaat, maar mijn zusjes en ik probeerden dat op te lossen door om de twee weken naar de bib te gaan. Toen ik op mijn achttiende een leraar Nederlands had die echt gepassioneerd was door literatuur, werd ik een fervent lezer. Nadien kreeg ik de inspiratie voor mijn bedrijf Limba. Daarmee doe ik aan leesbevordering voor jongeren. Het begon als een hobby en groeide uit tot een succesvol bedrijf. Nu doe ik alles alleen – en dat begint veel te worden. Maar hoe creëer ik een team rond mij? Want alleen ga je snel, maar samen ga je veel verder.” Elisabeth: “Bij SD Worx zijn dit soort vragen dagelijkse kost. Aan de hand van gesprekken met ondernemers gaan we kijken wat het beste bij hen past. Je hebt ongelooflijk veel opties: werken met vrijwilligers, studenten, freelancers … En al die opties zijn verbonden aan verschillende prijskaartjes en voorwaarden. Jij bent nu nog student-ondernemer onder de vorm van een eenmanszaak. Dan valt werken met vrijwilligers al af, want dat is niet mogelijk onder een eenmanszaak. Moest je een vzw willen oprichten, kan dat wel. Dan kan je werken met vrijwilligersvergoeding of korte contracten. Wanneer je vast aanwerft, kan dit niet. Daarom denk ik dat het in jouw geval voordeliger is om die stap naar een vzw te zetten.” Will-Limba: “Zijn er dan ook voordelen van het hebben van een eenmanszaak in deze situatie?” Elisabeth: “Wat je als eenmanszaak of als natuurlijke persoon wel kan dat bij een vennootschap niet mogelijk is, is het tewerkstellen van familieleden of echtgenoten in de zaak. Dat is geen vrijwilligersstatuut, maar dat heet ‘meewerkend familielid’. Als vzw kan je dan weer subsidies vragen om ondersteuning te krijgen.” Will-Limba: “Ik ben erover aan het denken om naast mijn eenmanszaak een vzw op te richten. Zo kan ik meer mogelijkheden creëren voor samenwerkingen en om bijvoorbeeld subsidies te krijgen. Dan krijg ik twee verschillende doelen, dat is ook makkelijker om alles gescheiden te houden.” "Het boek ‘Spring verder’ van Youssef Deconinck zet heel helder alle stappen uiteen over het starten als zelfstandige of het verder uitbouwen van je zaak. Een aanrader!" - Tip van Elisabeth Crauwels Elisabeth: “Vrijwilligers aanwerven loopt ook niet via een sociaal secretariaat, maar via een vrijwilligersloket. Vrijwilligers worden niet echt aangeworven, maar werken via een overeenkomst met een soort dagvergoeding. Het is financieel interessant voor beide partijen. Het loket begeleidt de overeenkomst en geven je alle tools om het zelf te doen. Iedereen kan trouwens vrijwilliger worden of zijn. Maar het moet natuurlijk iemand zijn met dezelfde passie als jij.” Will-Limba: “Als ik zo blijf groeien, zou ik het fijn vinden om mensen vast aan te werven. Nu zie ik dat nog niet gebeuren, maar het zou wel een goed toekomstperspectief zijn. Op dit moment zijn de inkomsten nog niet stabiel genoeg.” Tip van Margo: Begin met studenten of vrijwilligers in dienst te nemen, voor je iemand als vaste werknemer aanwerft. - Tip van Margo Mathys Will-Limba: “Mijn zaak is erg community-based. Dus ik geloof wel dat ik vrijwilligers zal kunnen vinden die in het plaatje passen. Ik ga meteen op mijn eerstvolgende event een oproep lanceren. Ik zie het alvast zitten!” *In de volledige video haalt Elisabeth aan dat het maximumbedrag dat je als vrijwilliger kan verdienen 130 euro is. Dit bedrag ligt echter op een maximum van 40,67 euro per dag.* Een nuttige website voor vrijwilligers: https://www.vlaanderenvrijwilligt.be. ______________________ TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

In dé bibliotheek van Antwerpen, de Permeke bibliotheek, kwamen begin september enkele knappe koppen samen om het te hebben over ondernemen. Hun gesprek ging over partnerships aangaan en funding organiseren, twee drempels die niet altijd zo gemakkelijk te nemen zijn als ondernemer. Gelukkig voor ons werd het gesprek opgenomen: een verslag van een interessante en warme namiddag, geleid door moderator Mathias Mallentjer. Mohamed Ell Majjoudi van SAAMO Antwerpen, legt uit wat zijn organisatie doet: “SAAMO is een vzw die aan opbouwwerk doet. We proberen mensen die er niet vanzelfsprekend bij horen, via allerlei activiteiten laten voelen dat ze wél deel uitmaken van onze maatschappij. Zo voelen ze zich gesteund en creëeren ze mee de toekomst.” Rayan Awad, zijn collega die het project JOO mee opstartte bij de vzw, kwam in april nog aan het woord bij de Entrepreneurial Roundup. “Wij wilden weten hoe we project JOO konden verduurzamen”, verduidelijkt ze. Project JOO ondersteunt Antwerpse jongeren die graag een eigen zaak willen opstarten en daarbij hulp nodig hebben. Schepen Erica Caluwaerts zit ook mee aan tafel. “Om het opzet van SAAMO te doen slagen, zijn uiteraard partners nodig. Jongeren activeren en hen out of the box laten denken via het ondernemerschap, hebben wij als stad ook nodig. Jongeren met hindernissen laten deelnemen aan de arbeidsmarkt – dat was echt iets voor SAAMO. Na een strenge jurering hebben we elkaar daarin gevonden. Sindsdien krijgen ze financiële steun van de stad. Maar elk jaar komt er wel een rapport om die samenwerking te evalueren.” Erica: “Het is dus een goed rapport dit jaar. Maar wat we verwachten van de jongeren die ondersteund worden, namelijk dat ze succesvol een eigen business onderhouden, mogen we eigenlijk ook van organisaties zoals SAAMO verwachten. Je kan in het businessmodel nog extra plaats maken voor de succesverhalen van de organisatie, door bijvoorbeeld een lidmaatschap te creëren of hen een mentorrol te laten opnemen. Als je hen om een kleine financiële bijdrage vraagt, kan SAAMO verder groeien en ben je minder afhankelijk van overheidssteun.” Mohamed: “Wij zijn heel dankbaar voor de steun die we tot nu toe krijgen. Daardoor hebben we veel dromen van Antwerpse jongeren te kunnen waarmaken. Het is ook de bedoeling om een stevige community te maken zodat de verhalen van de jongeren anderen kunnen inspireren. Ook jongeren die in het traject beseffen dat het ondernemerschap niets voor hen is, laten we niet vallen. We brengen hen in contact met instanties die hen kunnen helpen. Ook zij blijven deel van de community.” “Je kan maar een smart city zijn als iedereen smart is.” - Mathias Mallentjer Mathias: “Met TAKEOFFANTWERP zijn we eigenlijk al heel geprivilegieerd, want wij verenigen studerende jongeren in Antwerpen. Maar via project JOO kunnen jongeren die die privileges niet hebben, ook ingeplugd worden in die groep van studenten. Zo kan er misschien via dat ondernemerschap overgegaan worden tot het volgen van een graduaatsopleiding, een bachelor of een master. Zo volgt er dan een hele mooie wisselwerking.” Aan tafel zit ook Youri Vanlommel van We fynd, vroeger student-ondernemer en nu geen student meer, maar ondernemen doet hij nog steeds. Via een online applicatie matcht hij jongeren met hun droomjob op basis van hun interesses en vaardigheden. Het doel? Een job die ze op lange termijn kunnen blijven doen. Joeri: “Er zitten heel veel partners achter de applicatie. We zijn met zes dit avontuur gestart om meteen het netwerk groot genoeg te maken. De juiste keuzes hierin maken is zeer belangrijk.” Erica: “De partners in je netwerk moeten partners zijn die jou versterken. Je moet synergiën creëren die je uiteindelijk ook kan loslaten, zodat ze zelfstandig verder kunnen. Beleidsmatig denk ik dat je partnerships moet stimuleren, dat je ze duurzaam en sociaal inclusief moet laten functioneren. Denk ook out of the box: wat vraag je in een vacature en zijn al die zaken écht nodig? Zijn skills niet belangrijker dan bijvoorbeeld een rijbewijs dat je voor die specifieke job niet nodig hebt?” Joeri: “Wij zijn vanuit een netwerk gaan vragen om feedback. Zo kwamen we dan terecht bij VOKA – Kamer van Koophandel of bij ons juridisch kantoor, die ons nu nog steeds ondersteunen. Een netwerk mag je dus echt niet onderschatten. Je moet goed kunnen samenvatten in een paar minuten wat je doet. Dat pitchen is heel moeilijk als je net start en vanuit je passie praat. Vooral de aandacht trekken is dan heel belangrijk.” Joeri: “Veel bedrijven draaien rond imago. Ik denk dat vandaag de dag veel bedrijven wel zullen vallen voor het sociale belang van SAAMO. In het begin zal het misschien niet draaien over financiële steun, maar over een ander soort steun dat eerder langetermijngericht is.” Erica: “Succesvolle ondernemers blijven ook openstaan voor frisse ideeën. Je mag er dus zeker vanuit gaan dat ook grote bedrijven interesse hebben voor de specifieke SAAMO-expertise.” Mohamed: “Partnerships aangaan en onderhouden kost ook veel tijd. Hoe krijg je dit als organisatie dan geregeld?” Joeri: “Gebruik je community om die partnerships aan te gaan. Je community kent jullie projecten zeer goed, beter dan bijvoorbeeld een externe organisatie zou doen. En ondernemers steunen elkaar ook altijd, dus van die steun mag je ook zeker zijn.” Mathias: “Als er nu ook nog ijsjes zouden zijn, dan zou dit gesprek absoluut perfect zijn.” “Vergeet geen feedback te vragen en daar iets mee te doen. Wie dan overtuigd is, wordt vanzelf klant.” - Tip van Youri Vanlommel ______________________ TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

17 OKTOBER_ TRIX ANTWERPEN [English below] Bij de start van het nieuwe academiejaar organiseren we traditioneel onze KICKOFF DAYS. Ontdek wat de stad Antwerpen te bieden heeft aan jonge ondernemers. Nieuwsgierig naar alles rond studeren en ondernemen? Wil je je netwerk uitbreiden? Heb je vragen over je onderneming? Ontdek er alles over! We starten met een CAMPUS TOUR langs verschillende campussen en op 17 oktober strijken we neer in Trix met TAKEOFFANTWERP LIVE waar uiteenlopende workshops, een live talkshow en een showcase je helemaal onderdompelen in de Antwerpse ondernemingswereld. SEPTEMBER-OKTOBER CAMPUS TOUR_ Aan de slag gaan als zelfstandige? Heb je een idee, maar weet je niet goed waar te beginnen? Ben je al bezig als zelfstandige, maar zit je toch nog ergens mee vast? Ontdek er alles over tijdens de kickoff op jouw campus. 27 september @ AP Hogeschool 3 oktober @ KdG Hogeschool 5 en 9 oktober @ UAntwerpen 17 OKTOBER - TRIX TAKEOFFANTWERP LIVE_ CULTURE TALKS_ Studeer je een artistieke opleiding en wil je je eigen onderneming starten? Nieuwsgierig naar de mogelijkheden om creatief aan de slag te gaan? TAKEOFFANTWERP voorziet een inspirerende namiddag specifiek voor jou! De culture talks loodsen je doorheen de startup essentials van artistiek ondernemen. Een boeiend programma op maat van de kunstenaar! WORKSHOPS_ Laat je inspireren door interessante workshops. Je kan kiezen uit een uiteenlopend aanbod aan ondernemersvragen- en praktijken. Voor ieder wat wils! LIVE TALKSHOW_ Tijdens een live talkshow ontdek je wat Antwerpen te bieden heeft aan jonge ondernemers. Op zoek naar inspiratie? Wil je (binnenkort of… ooit) starten met een eigen project of onderneming? Heb je nood aan een netwerk, tools of advies? You are welcome! SHOWCASE_ Let's get physical! In de Try-out Area maak je kennis met veelbelovende, jonge ondernemers. Verschillende dienstverleners staan klaar om jou de nodige informatie te geven. Uiteraard is dit ook hét moment om je netwerk uit te breiden en je netwerkskills boven ter halen! De professionele booths in deze netwerkzone zetten ondernemingen van studenten en bedrijven in de kijker. Tijdens de KICKOFF in Trix jouw onderneming in de kijker plaatsen? Registreer GRATIS voor een booth in onze netwerkzone. Herbeleef TAKEOFFANTWERP LIVE 2022: OCTOBER 17 - TRIX TAKEOFFANTWERP LIVE_ On October 17, Trix will open its doors and kick off a new entrepreneurial academic year with TAKEOFFANTWERP LIVE. Discover what the city of Antwerp has to offer to young entrepreneurs! Choose from a variety of interesting workshops. Join us for a live talkshow featuring several bright minds. And finally, unleash your networking skills in our showcase area. Meet promising young entrepreneurs and our partners. There is something for everyone! TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

17 OKTOBER_ TRIX ANTWERPEN Bij de start van het nieuwe academiejaar organiseren we traditioneel onze KICKOFF DAYS. Naast een CAMPUS TOUR langs alle onderwijsinstellingen organiseren we op 17 oktober TAKEOFFANTWERP LIVE in Trix. Dit event toont wat de stad Antwerpen te bieden heeft aan jonge ondernemers. Tijdens dit event voorzien we in onze ‘netwerkzone’ professionele booth’s waar jij je onderneming in de kijker kan plaatsen. Wij zorgen voor een statafel en een gratis paneel met jouw logo op. Het ontwerp van het paneel kies je helemaal zelf. Na afloop mag je dit uiteraard mee naar huis nemen. Deelnemen aan de KICKOFFDAYS? Vul dan zeker onderstaand formulier in. Het ontwerp van je paneel stel je zelf samen volgens de richtlijnen. Als dit technisch niet mogelijk is, zoeken we samen naar een oplossing. TECHNISCHE SPECIFICATIES_ Elke starter krijgt een gepersonaliseerde infostand op dit event (i.p.v. een roll-up banner). Hiervoor mag je zelf een ontwerp aanleveren. Formaat: 1000px x 1000 px Afloop: 2 mm rondom Kleurmodel: CMYK Bestandtype: pdf Om een optimale beeldkwaliteit te garanderen zijn de beelden en logo’s in je document best minimaal 120dpi of volledig als vectortekening. SAVE THE DATE_ Noteer dus zeker 17 oktober in je agenda zodat je zeker aanwezig kan zijn. Enkele weken voor het event organiseren we een digitaal infomoment waar we je de nodige tips & tricks meegeven. LET OP: de locatie laat maar een beperkt aantal booth’s toe. Daarom hanteren we het first come, first served principe. Heb je nog vragen? Neem gerust contact met ons op. TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

De stad lanceert het Fonds voor Nieuwe Makers. Daarmee worden Antwerpse (jonge) kunstenaars begeleid aan het begin van hun professionele carrière als maker. Ben je een nieuwe maker en heb je een project dat start vanaf 1 februari 2024? Dien dan samen met een in Antwerpen gevestigd cultuurhuis je aanvraag in via de verenigingendatabank. Dat doe je voor 1 november 2023. Nadat je project is ingediend en goedgekeurd, presenteer je het aan vertegenwoordigers van de andere betrokken cultuurhuizen. Die beslissen gemeenschappelijk over de verdeling van de middelen. De stedelijke meerjarenplanning voorziet jaarlijks 200.000 euro voor projecten die worden gerealiseerd met steun van dit fonds. Meer informatie over deze springplank vind je HIER. Ook tijdens het programma voor kunstenaars en culturele ondernemers tijdens TAKEOFFANTWERP LIVE wordt deze ondersteuning toegelicht.

De Karel de Grote Hogeschool (KdG) mag zich nu de meest ondernemende jonge hogeschool in Europa noemen. In Barcelona werden gisteren de Triple E Awards uitgereikt voor uitmuntendheid in ondernemerschap en engagement in het hoger onderwijs wereldwijd. KdG nam de ‘Young Entrepreneurial University of the Year Award’ in ontvangst. KdG is geselecteerd voor haar werk en engagement in het stimuleren van ondernemingszin bij haar studenten. Centrale spil in dit alles is het KdG ondernemerscentrum. “We zijn enorm fier op deze erkenning! Dankzij het Ondernemerscentrum kunnen studenten al tijdens hun studie werken aan hun eigen idee of startup”, vertelt Annemie Soetewey, hoofd van het Ondernemerscentrum. “Ze kunnen hun ondernemingszin verder aanscherpen door mee te werken aan maatschappelijke vraagstukken of bedrijfscases. Wij helpen hen afstuderen met een eigen zaak én een diploma. Onze docent-ondernemers brengen studenten in contact met ondernemers binnen en buiten KdG en bedrijven kunnen bij ons terecht om kennis en duurzame coaching te tanken. We zetten in op duurzaamheid in de brede zin: ook de sociale en ecologische dimensie van ondernemen krijgt de nodige aandacht.” Het team achter het Ondernemerscentrum bestaat naast Annemie Soetewey uit Jeroen Peeters, Evert Bulcke, Griet Van der Velden, Kamal Kharmach, Sven Jacobs en Kristien Govers. “We zijn erg blij met deze overwinning,” klinkt het. “Ondernemen zit breed in het DNA van KdG: ook binnen onze opleidingen werken we hard aan ondernemingszin. We streven ernaar dat elke student hier ervaring in opdoet, niet enkel student-ondernemers.” De organisatie van de Awards ligt bij de Accreditation Council for Entrepreneurial and Engaged Universities (ACEEU), een organisatie die de kwaliteit van ondernemerschap en engagement in het hoger onderwijs wil beschermen en hogeronderwijsinstellingen meer erkenning wil geven. ​

Wat begon als een studentenonderneming aan de Universiteit Antwerpen groeide uit tot een start-up die momenteel in de steigers staat. Cabelar, het bedrijfje van vijf studenten industrieel ingenieur elektromechanica (UAntwerpen), ontwikkelde een unieke machine die tegelijkertijd vuile kabels kan oprollen en reinigen. “De volgende stap is om ons product op de markt te lanceren”, vertelt medeoprichter Vincent Jacobs. Met hun origineel product vielen de jonge ondernemers ondertussen ook al enkele keren in de prijzen. De studenten bedachten een innovatieve oplossing voor een maar al te bekend euvel in de audiovisuele sector: hopen kabels die in de knoop geraken en dan ook nog eens vuil worden tijdens events. Daarom ontwikkelde Cabelar een geautomatiseerde machine die elektrische kabels oprolt en tegelijkertijd reinigt. Jacobs: Het huidige model van het apparaat komt in een handige flight case op wieltjes. De kabel wordt in de machine vastgeklikt op een haspel. Terwijl de machine alles automatisch oprolt, passeert de kabel door een spoelunit waar met behulp van borstels en sponzen stof en ander vuil wordt verwijderd. Eens de kabel volledig is opgewonden, kan deze gewoon van de haspel gehaald worden. Klaar voor het volgende event.” Met hun idee spelen de studenten in op een probleem waar men al jaren mee kampt, maar nog niemand een oplossing voor had gevonden. “Met Cabelar vervullen we een pioniersrol binnen de eventsector”, vertelt Jacobs. “Daarom hebben we al eerste stappen ondernomen om onze unieke uitvinding te laten beschermen.” Toekomstperspectief De studenten hopen met Cabelar hoge ogen te gooien in het bedrijfsleven, maar vooraleer ze hun product op de markt kunnen lanceren, wacht hen eerst nog een andere uitdaging. “Wij moeten alle vijf onze master nog doen volgend jaar en daar kruipt enorm veel tijd in,” vertelt Jacobs. “Gelukkig biedt de Universiteit Antwerpen ons de mogelijkheid om onze studies te combineren met ons bedrijf. Het laat ons toe om minstens één keer per week samen te komen om onze machine verder op punt te stellen.” In de prijzen Met hun uitvinding kaapten de studenten ook al enkele prijzen weg. Zo mochten de ingenieurs de provincie Antwerpen vertegenwoordigen op de Vlajo SBP-wedstrijd: een competitie waarbij studentenondernemingen van over heel Vlaanderen hun product voorstellen aan een jury. Cabelar behaalde er een mooie derde plaats. “Natuurlijk zijn we blij met onze prestatie, maar we hadden graag ons product voorgesteld op de Europese finale,” zegt Jacobs. Het is overigens niet de eerste keer dat de jonge ondernemers furore maakten. Zo kan Cabelar ook al een eervolle vermelding op een Voka-wedstrijd en deelname aan 'The Future 10' wedstrijd van SINC op hun palmares schrijven. http://www.cabelar.be/

Studeer je binnenkort af en ga je van start als zelfstandige? Bij TAKEOFFANTWERP_ helpen we je graag verder. Vul onderstaand formulier in en wij brengen je in contact met de juiste persoon. Zo eenvoudig is dat. 😉 TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen

In een goed gevulde bus trokken verschillende stakeholders van het ecosysteem TAKEOFFANTWERP samen met externe deelnemers op expeditie naar twee hotspots voor innovatie in Rotterdam en de Rotterdamse haven. Tijdens de heenrit wisselden alle deelnemers (beleidsmakers, docenten, ondersteuners en studenten) kennis en expertise uit op basis van aspecten uit enkele dimensies van het zelfreflectie-instrument HEInnovate. RDM, hotspot voor innovatie De historische werf van de Rotterdamsche Droogdok Maatschappij (RDM) biedt nu plaats aan meer dan 60 innovatieve bedrijven, techniekonderwijs, hoogwaardige testfaciliteiten en fieldlabs. Het havenbedrijf Rotterdam is eigenaar van dit haven industrieel complex. RDM werkt voor onderwijs samen met Hogeschool Rotterdam en Techniek College Rotterdam. Aan de bedrijvenkant werkt RDM onder meer samen met partners als Smartport, Deltalinqs en PortXL. De Hogeschool Rotterdam is hoofdhuurder van deze echte innovatiehub en deelt het facilitair team met de andere partners. In 2024 wordt gestart met de renovatie van het oude Hoofdgebouw, en er liggen ook plannen op tafel voor multifunctionele bedrijvenunits (‘Het Magazijn’). RDM ondersteunt innovatieve bedrijven in het vinden van de juiste connecties en marketing. Voorwaarde voor het toetreden van nieuwe bedrijven tot het ecosysteem is dat ze een toegevoegde waarde kunnen bieden aan het bestaande netwerk van bedrijven. Er wordt actief gezocht naar een gezonde mix aan innovatiebedrijven. Kruisbestuiving binnen het Rotterdamse ecosysteem en het netwerk van het Havenbedrijf wordt aangemoedigd en komt ook werkelijk tot stand. De ruimte die bedrijven huren, kunnen ze zelf bouwen en/of flexibel opbouwen door bijvoorbeeld bepaalde onderdelen te huren binnen het ecosysteem. ONDERWIJS bij RDM Vanuit research binnen de Hogeschool Rotterdam voeren studenten op de werkplek opdrachten uit voor de bedrijven binnen dit netwerk, zo bv. in het kader van een afstudeer- of stageproject. Werkplekleren, waaronder duaal leren en stages, zorgen ervoor dat interdisciplinair onderwijs én het bedrijfsleven in co-creatie vanop de werkplek bijdragen aan nieuwe ontwikkelingen. Rond sommige projecten worden vanuit het onderwijs challenged based teams opgezet. Interne opleidingen voor studenten rond bv. materiaalleer en preventie vinden plaats in de fieldlabs. Voor bepaalde projecten werken leerlingen van het secundair onderwijs (MBO) en hoger onderwijs (HBO) interdisciplinair samen tijdens een hackathon waarna ze hun resultaat aan een jury van opleidingscoördinatoren moeten presenteren. In de vele werkplaatsen en fieldlabs kunnen studenten gebruik maken van testfaciliteiten om prototypes te maken voor een bepaald bedrijf. Zo is er o.a. een waterstoflab, Aqualab, mobiliteitslab,…die allen een unieke experimenteerlocatie zijn voor zowel secundaire scholieren van de Techniekschool Rotterdam als voor studenten van Hogeschool Rotterdam. De innovation connector helpt ondernemers en opleidingen te verbinden en helpt ondernemingen aan de nodige hightech apparatuur die reeds binnen de community aanwezig is. Hogeschool Rotterdam IT campus Rotterdam Techniek College Rotterdam STC Group ONDERNEMEN bij RDM In het innovation dock konden we kennismaken met een aantal innovatieve bedrijven uit verschillende sectoren (maritiem, digitalisering, energie, software). Enkele voorbeelden: Drone Dutch Company zet drones in combinatie met 3D-imaging in om op een veilige en zeer accurate manier moeilijk toegankelijke infrastructuur te onderzoeken. Het internationaal bedrijf Flower Turbines zoekt met hun wind flowers naar een alternatief op voor windturbines op kleine schaal. Binnen een afstudeerproject aerodynamica onderzocht een student van de TU Delft de opbrengstverhoging van deze wind flowers door de wijze waarop de mini-turbines worden opgesteld. Voor het project MINDbase huurt het Ministerie van defensie (!) een bedrijfsruimte af voor onder meer het testen van een mobiele commandopost onder de vorm van een squad-prototype. Urban reef zet in op het creëren van biodiversiteit binnen steden door een extra groene laag te ontwikkelen. Hun 3D-prototype-prints noemen ze “reefs” aangezien ze water kunnen absorberen en zorgen voor een variëteit aan microklimaten en voedingsstoffen waardoor meer organismen de kans krijgen om in de stad te gedijen. Studio RAP is een architectonisch ontwerpbureau dat de computational design combineert met innovatieve digitale fabricagemethoden (bv. robotarm). RAP heeft als missie op een kostendekkende manier te bouwen en tegelijkertijd met een extraordinair design. Skelex ontwerpt exoskeletten die de armen ondersteunen bij fysieke arbeid boven het hoofd. De standaard mechanische apparaten worden ingezet in diverse bedrijven in de scheepsbouw, lucht- en ruimtevaart, automobielindustrie, bouw, defensie,… AiM2XL (M2i) richt zich op het construeren van grote driedimensionale metaalgebaseerde componenten door middel van laser- en/of booglassen. De toepassing van deze technologie biet nieuwe mogelijkheden voor de Nederlandse maakindustrie. Een volledig overzicht van de gevestigde ondernemingen kan je HIER vinden. BLUE CITY, spil van de circulaire economie In dit vervallen zwembad heeft Blue City sinds 2015 een broedplaats gecreëerd voor 55 innovatieve bedrijven die wensen in te zetten op een versnelde transitie van een lineaire naar circulaire economie. Om deze missie waar te maken rekent Blue City op ondernemerschap. Deze innovatieve bedrijven werken aan een circulair verdienmodel naar het voorbeeld van de “Blauwe Economie” (boek Gunter Pauli). Het basisprinicipe is om bij de productie te vertrekken van hernieuwbare lokale grondstoffen. Hiermee formuleert hij oplossingen voor een duurzame productie én consumptie. Blue City biedt ook een aantal programma’s om kennisuitwisseling te stimuleren. Het scale-up programma Circular Factory ondersteunt startups bij de omzetting van een prototype naar daadwerkelijke productie. Met Circular Challenge biedt Blue City een intensief traject van zes weken aan waarin multidisciplinaire teams van young professionals een concrete reststroom omzetten in een circulair product dat economisch rendabel én schaalbaar is. In BlueCity Hackathons gaan pioniers gedurende drie maanden aan de slag met een bepaalde problematiek. In dit oude subtropisch zwembad werd niet enkel ruimte gecreëerd voor ondernemers in het ondergrondse machinegedeelte van het oude zwembad. De oude discotheek doet nu dienst als werkplekken voor inhouse-startups. Alle kantoorruimtes bestaan uit cederhout en werden door een architectenbureau aan een dynamisch ontwerpproces onderworpen. Herbruikbare materialen uit sloopprojecten werden gebruikt bij de verbouwing. De oude kleedruimtes werden omgedoopt tot laboratoria met testfaciliteiten voor de startups. Het zwembad zelf tenslotte kreeg als laatste een herbestemming als evenementenruimte. Dit proces is nog aan de gang. Enkele voorbeelden van circulaire pioniers die Blue City huisvest zijn: Rotterzwam produceert lokaal oesterzwammen op koffiedik en koffieschilletjes. De enzymen uit het paddenstoelenmycelium worden hergebruikt als grondstof voor o.a. bioplastics en biobrandstoffen. De overige restanten composteert rotterzwam met behulp van compostwormen tot eerste klas compost om Blue City groen te maken. Alga.Farm kweekt in een uiterst compact ontwerp van fotobioreactoren geur- en smaakneutrale verse spirulina (kleine algen). Die zitten bomvol gezonde eiwitten, vitaminen, mineralen…en kunnen als basisingrediënt dienen voor bv. vegaburgers en smoothies. BlueBlocks experimenteert en ontwerpt met bio-bases materialen. Als basis worden ongebruikte reststromen uit de agro-food sector (bv. Noordzeewier) benut of andere natuurlijke grondstoffen. Het plaatmateriaal op basis van zeewier biedt een alternatief voor gipsplaat. Fruitleather maakt plantaardig leer van afgedankt fruit. Hiervoor rekenen ze voornamelijk op de mango. Op termijn willen ze de grootste leverancier van plantaardig leer ter wereld worden. Hun onderneming komt voort uit een schoolproject waar de founders iets moesten ontwerpen van afval. Bij alle pioniers van Blue City worden restproducten, waaronder inpandig afval, maximaal gebruikt bij de productie van nieuw materiaal. TAKEOFFANTWERP_ is een initiatief van de Associatie Universiteit & Hogescholen Antwerpen, in samenwerking met stad Antwerpen, UAntwerpen, KdG Hogeschool, AP Hogeschool, Antwerp Maritime Academy (HZS), Voka - Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland en SINC. VLAIO ondersteunt dit ecosysteem. #jongondernemen